Peptidni hormoni ili proteinski hormoni su hormoni čije su molekule peptidi ili proteini. Potonji imaju veću dužinu aminokiselinskog lanca od prvih. Ovi hormoni utječu na endokrini sistem životinja, uključujući i ljude.[1] Većina hormona može se klasificirati kao hormoni zasnovani na aminokiselinama (amin, peptid ili protein) ili steroidni hormon. Prvi su topivi u vodi i djeluju na površinu ciljnih ćelija putem drugih glasnika; potonji su rastvorljivi u lipidima, prolaze kroz plazma membrane ciljnih ćelija (i citoplazmatsku i jedarnu) da bi djelovali unutar svojih jedara.
Kao i svi peptidi i proteini, peptidni i proteinski hormoni sintetiziraju se u ćelijama iz aminokiselina, prema transkriptima iRNK, koji se sintetiziraju kopiranjem redoslijeda nukleotida u određenim sekvencama DNK unutar ćelijskog jedra. Preprohormonski, prekursori peptidnog hormona, zatim se obrađuju u nekoliko faza, obično u endoplazmatskom retikulu, uključujući uklanjanje N-krajeva signalne sekvence, a ponekad glikolizacijom, što rezultira nastankom prohormona. Prohormoni se zatim pakuju u sekretorne vezikule, koje se iz ćelije mogu izlučiti egzocitozom, kao odgovor na specifične podražaje (npr., porast Ca 2+ i koncentracija cAMP-a u citoplazmi).[2]
Ovi prohormoni često sadrže suvišne aminokiselinske ostatke koji su bili potrebni za usmjeravanje nabiranje specifičnih endopeptidaza u ćeliji, kidanjem prohormonskih veza neposredno prije nego što se izluči u krvotok, stvarajući zreli oblik molekule hormona. Zreli peptidni hormoni zatim putuju kroz krv do svih ćelija u tijelu, gdje na površinama svojih ciljnih ćelija stupaju u interakciju sa specifičnim receptorima.
Neki neurotransmiteri izlučuju se i oslobađaju na sličan način kao i peptidni hormoni, a neki neuropeptidi mogu se koristiti i kao neurotransmiteri u nervnom sistemu, osim što djeluju kao hormoni kada se oslobađaju u krv.
Kada se peptidni hormon veže za receptor na površini ćelije, u citoplazmi se pojavljuje drugi glasnik, koji pokreće prenošenje signala, što dovodi do ćelijskog odgovora.[3]
Neki peptidni / proteinski hormoni (angiotenzin II, faktor rasta fibroblasta - 2, paratiroidni hormonon-vezani protein) također komuniciraju s unutarćelijskim receptorima, koji su u citoplazmi ili u jedru pomoću mehanizma unutrašnjeg lučenja.[4]